التهاب و عفونت واژن (واژینیت) چیست؟ علائم، علل، تشخیص و درمان آن

اکثر زنان عفونت واژن را تجربه کرده اند. وقتی روی صندلی نشسته اید توجهی به فرد مقابل ندارید و دائم به خود می پیچید و احساس بدی دارید. شاید اندکی بو شما را اذیت میکند، یا بیش از حد معمول احساس داغی در لباس زیر خود دارید.اگر چه این مشکل می تواند ناراحت کننده باشد، اما پایان دنیا نیست. ممکن است دچار عفونت ناشی از باکتری، قارچ یا ویروس شده باشید. مواد شیمیایی موجود در صابون ها، اسپری ها یا حتی لباس های زیر می توانند پوست و بافت های حساس را تحریک کنند.
با این وجود، همیشه نمی توان به راحتی فهمید مشکل کجاست. احتمالا به کمک پزشک خود نیاز دارید تا مشکل را برطرف و درمان مناسب را انتخاب کنید.

انواع عفونت واژن (واژینیت)

پزشکان شرایط مختلفی که باعث ایجاد التهاب و یا عفونت واژن می شوند را “واژینیت” می نامند. رایج ترین انواع واژینیت عبارتند از:

• واژینیت باکتریایی یا واژینوز باکتریال
• عفونت های کاندیدا یا “قارچ”
• کلامیدیا
• سوزاک
• واکنش ها یا آلرژی ها (واژینیت غیر عفونی)
• تریکومونازیس
• واژینیت ویروسی

اگرچه این شرایط ممکن است علائم خاصی داشته باشند، اما تشخیص حتی برای یک متخصص باتجربه نیز ممکن است دشوار باشد. بخشی از مشکل این است که در آن واحد ممکن است به بیش از یک نوع از این شرایط دچار شده باشید.
همچنین می توانید به عفونتی بدون هیچ نشانه ای مبتلا شده باشید.

چه علائمی عادی و چه علائمی غیرعادی هستند؟

واژن زن ترشحاتی دارد که معمولا روشن و یا اندکی ابری مانند هستند. تا حدودی، این ترشحات روشی است که واژن خود را پاکسازی می کند.

در واقع این ترشحات بویی ندارند و باعث ایجاد خارش نمی شوند. مقدار ترشحات و ظاهر دقیق آنها می توانند در طول چرخه قاعدگی شما متفاوت باشند. در یک مرحله، ممکن است فقط مقدار اندکی ترشحات بسیار رقیق و یا آبدار داشته باشید، و در زمان دیگری از ماه، ترشحات واژن غلیظ تر و بیشتری خواهید داشت. این موارد همگی عادی هستند.

هنگامی که ترشحات واژن بوی بسیار قابل توجه دارند، یا سبب سوزش یا خارش میشوند، احتمالا مشکلی وجود دارد. ممکن است در هر زمانی از روز احساس سوزش داشته باشید، اما اغلب در شب این مسئله شما را آزار میدهد. داشتن رابطه جنسی می تواند بعضی از علائم را بدتر کند.

چه زمانی باید به پزشک مراجعه شود؟

در صورت داشتن موارد زیر باید به پزشک مراجعه کنید:

• تغییر رنگ، غلیظ تر شدن و یا بوی نامطبوع ترشحات واژن
• داشتن خارش، سوزش، تورم، یا درد در اطراف و یا خارج از مهبل (واژن)
• احساس سوزش به هنگام ادرار
• احساس ناراحتی در هنگام داشتن رابطه جنسی

تفاوت عفونت قارچی و واژینوز باکتریال چیست؟

دو مورد از شایع ترین علل، مربوط به ارگانیسم هایی هستند که در مهبل (واژن) شما زندگی می کنند. آنها می توانند علائم بسیار مشابه داشته باشند. عفونت های قارچی، رشد بیش از حد قارچ هایی هستند که به طور معمول در بدن شما وجود دارند. واژینوز باکتریال زمانی اتفاق می افتد که توازن باکتری ها از بین برود. در هر دو شرایط، ممکن است متوجه ترشحات سفید یا مایل به خاکستری شوید.
چگونه می توانید این دو را از یکدیگر تفکیک کنیم؟ اگر بوی خفیفی وجود دارد، گمان میرود واژینوز باکتریال (واژینیت باکتریایی) باشد. اگر ترشحات شما پنیری باشند، عفونت قارچی ممکن است علت بروز علائم شما باشد. همچنین عفونت قارچی احتمالا موجب خارش و سوزش می شود، هرچند واژینوز باکتریایی نیز ممکن است باعث خارش شود.
می توانید در آن واحد هر دو نوع را داشته باشید.

گسترش عفونت واژن از طریق رابطه جنسی

می توانید از طریق تماس جنسی نیز دچار عفونت واژن شوید:

• کلامیدیا
• سوزاک
• ویروس هرپس سیمپلکس (تبخال تناسلی)
• ویروس پاپیلوم انسانی (HPV) یا زگیل تناسلی
• تریکومونازیس

زنان ممکن است نشانه های واضحی از این بیماری های مقاربتی نداشته باشند. اگر از نظر جنسی فعال هستید (به ویژه اگر با چندین نفر رابطه جنسی دارید)، باید با پزشک خود در مورد بررسی این عفونت ها در چکاپ سالانه خود صحبت کنید.
بعضی از این عفونت ها در صورتی که بدون درمان باقی بمانند، می توانند به طور دائمی به اندام های تناسلی شما آسیب برسانند یا باعث مشکلات دیگر سلامتی شوند. همچنین می توانید آنها را به شریک جنسی خود منتقل کنید.

واژینیت غیرعفونی

گاهی اوقات خارش، سوزش و حتی ترشحات غیرطبیعی بدون عفونت بروز میکنند. اغلب این موارد، واکنش های آلرژیک و یا تحریک و سوزش ناشی از محصولاتی از قبیل موارد زیر هستند:

• مواد شوینده
• دوش واژینال
• نرم کننده های پارچه
• صابون های معطر
• اسپرم کش ها
• اسپری های واژن

علاوه بر این، ممکن است این مشکل ناشی از سطح پایین تر هورمون ها به علت یائسگی یا برداشتن تخمدان ها باشد. این مشکل می تواند واژن شما را خشک کند وضعیتی که بیماری واژینیت آتروفیک نامیده میشود. مقاربت جنسی ممکن است دردناک باشد، و ممکن است متوجه سوزش و خارش واژن شوید.

درمان عفونت واژن

مسئله مهم و کلیدی برای درمان موثر عفونت واژن تشخیص درست آن است.
به علائمی که دارید و زمان برزو علائم خود باید به دقت توجه کنید. برای توصیف رنگ، بافت، بوی و مقدار ترشحات آماده باشید. قبل از مراجعه حضوری یا رفتن به کلینیک، واژن خود را شستشو ندهید، این کار باعث میشود آزمایش دقیق سخت یا غیر ممکن شود. بعضی از پزشکان از شما می خواهند که ۲۴-۴۸ ساعت قبل از مراجعه به پزشک از داشتن رابطه جنسی خودداری نمایید.
قبل از اینکه داروهای بدون نسخه را امتحان کنید بهتر است به پزشک مراجعه کنید، حتی اگر کاملا مطمئن باشید که می دانید مشکل شما از کدام نوع است.

با در نظر گرفتن علت احتمالی، واژینیت غیر عفونی درمان می شود. توجه داشته باشید که استفاده از کدام محصول می تواند پوست حساس شما را تحریک کند. برای تغییرات هورمونی، پزشک ممکن است استروژن را برای تسکین علائم تجویز کند.

پیشگیری از عفونت واژن

خودتان را تمیز و خشک کنید. اما پزشکان اسپری های واژینال یا صابون های بسیار معطر را برای این ناحیه توصیه نمی کنند. دوش واژینال ممکن است موجب تحریک نیز شود و مسئله مهمتر اینکه، می تواند عفونت را پنهان و یا گسترش دهد. همچنین باکتری های سالم که در مهبل واژینال زندگی می کنند را از بین میبرد. شستشو واژن (دوش واژینال) هرگز توصیه نمی شود.

از پوشیدن لباس هایی که گرما و رطوبت را نگه میدارند، اجتناب کنید. پوشیدن لباس زیر نایلونی، شلوارهای جین تنگ، شلوارهای ورزشی، شلوار کشی و جوراب شلواری بدون پنبه می توانند منجر به عفونت های قارچی شوند.
خوردن ماست با کشت های فعال باکتری (برچسب روی محصول را بررسی کنید) میتواند به شما کمک کند عفونت کمتری داشته باشید.
برای پیشگیری از انتقال عفونت بین زوجین استفاده از کاندوم است. هر ساله یک معاینه کامل پزشکی انجام دهید، در صورت توصیه پزشک پاپ اسمیر انجام دهید.