آشنایی با عدس

خواص عدس و مزایای سلامتی عدس برای بدن:

عدس در داشتن زندگی طولانی بسیار موثر است. از این حبوبات مدت ها قبل برای آشپزی استفاده می شده است. در کشورهای جنوب آسیا محبوبیت خاصی دارد. عدس قدیمی ترین حبوبات است که توسط انسان روی زمین کشت شده است.

گیاهِ عدس ، جزء گیاهان بومی شرق، نواحی مرکزی مصر، کشورهای مدیترانه ای، اتیوپی، جنوب اروپا، هند و پاکستان بوده که از این مناطق، به آمریکای لاتین نیز گسترش پیدا کرده است و عرضه شده اند. برخی شواهد باستان شناسی، عدس در دوران متعلق به ۶۵۰۰ تا ۷۵۰۰ سال قبل از میلاد مسیح نیز کشت می شده است.

امروزه، هند، کانادا، ترکیه، ایران، چین و بنگلادش از جمله کشورهایی در جهان هستند که تولید و مصرف عدس را انجام می دهند. به طور مجموع ،مساحت ۴/۶ میلیون هکتار در سطح جهان تحت کشت عدس قرار دارد و سالانه ۴/۲ میلیون تن از آن تولید می شود. این روزها، چین، ترکیه،ارمنستان و کرواسی تولیدکننده های اصلی عدس هستند.

ارزش تغذیه ای عدس:

عدس ها منبع عالی از مولیبدنوم و فولات هستند. آنها همچنین غنی از فیبر، مس، فسفر و منگنز می باشند. علاوه بر این، سرشار از آهن ،پروتئین، ویتامین ب ۱ ، پانتوتنیک، روی ،پتاسیم و ویتامین ب ۶ می باشند.

عدس همچنین غنی از کربوهیدرات های پیچیده و مواد مغذی است که باعث افزایش متابولیسم بدن می شوند و به سوزاندن چربی کمک می کنند. یک منبع عالی از فیبر محسوب می شوند که می توانن سطح کلسترول را کاهش دهند. همچنین یک منبع عالی از فولات و منیزیم می باشند.

یک فنجان عدس حاوی:

۱۸ گرم پروتئین

۴۰ گرم کربوهیدرات

کمتر از ۱ گرم چربی

۱۶ گرم فیبر

۲۳۰ کالری می باشد.

انواع عدس:

عدس های متنوع و مختلفی در فروشگاه ها یافت می شوند، که عبارتند از:

-عدس قرمز که بیش تر دارای طعم خاک است.

-عدس سبز.

-عدس قهوه ای یا پاردینای اسپانیایی.

-عدس پوی یا عدس فرانسوی به رنگ سبز مایل به آبی.

-عدس بلوگا یا عدس سیاه.

-عدس زرد

و انواعی دیگر که توسط کشورهایی مختلف در دنیا تولید می شوند.

 

مزایای سلامتی عدس:

 

۱. کاهش کلسترول خون:

عدس حاوی فیبر محلول است که می تواند کلسترول خون را کاهش دهد. LDL یا همان کلسترول بد عامل اصلی سفت شدن دیواره ی رگ ها یا آترواسکلروز است. برای تامین پروتئین مورد نیاز بدن، به جای استفاده از گوشت که ممکن است باعث افزایش سطح کلسترول خون شود، بهتر است عدس مصرف کنید.

۲. عدس برای حفظ سطح مطلوب میزان طبیعی قند خون:

مصرف خوراکی هایی با شاخص گلوکز (GI) [شاخص عددی برای ارزیابی قابلیت یک ماده ی غذایی در افزایش قند خون] پایین می تواند سطح قند خون را در حالت سالم حفظ کند. شاخص گلوکز عدس پایین است (کم تر از ۵۵) و می تواند سطح قند خون را کاهش دهد.

۳. عدس برای جلوگیری از ابتلا به دیابت:

همان طور که قبل تر گفته شد، شاخص گلوکز در عدس پایین است؛ بنابراین برای افرادی که از دیابت رنج می برند، مفید است.

دیابت بیماری شایعی است که به دلیل ایجاد مقاومت در برابر انسولین و افزایش سطح قند خون به وجود می آید. هم چنین این بیماری ششمین عامل اصلی مرگ ومیر در دنیا لقب گرفته است. برای آدم هایی که از بیماری دیابت به ویژه دیابت نوع ۲ رنج می برند، توصیه می شود مواد غذایی با شاخص گلوکز پایین نظیر عدس مصرف کنند. عدس هم چنین حاوی فیبر است که می تواند سرعت جذب قند را در خون کاهش دهد. از این رو، می توان عدس را یک اَبَر خوراکی لقب داد که می تواند از هایپرگلیسمی و ایجاد دیابت جلوگیری و پیشگیری کند.

۴. بهبود هضم با عدس :

عدس سرشار از فیبر رژیمی است که برای حفظ سلامت دستگاه گوارش و دفع مواد زائد از آن بسیار مهم است. فیبر موجود در عدس ، می تواند حرکت غذاها را در مجاری گوارشی بهبود ببخشد و عمل جذب مواد مغذی را نیز آسان تر کند.

۵. عدس برای جلوگیری از یبوست:

اگر مشکل یبوست دارید، دچار کمبود فیبر هستید. عدس سرشار از فیبر رژیمی است که می تواند با نرم کردن غذاهای هضم شده، فرایند انتقال آن ها را به روده ی بزرگ کمک کند و خروج مدفوع را از بدن آسان تر کند.

۶. عدس برای جلوگیری از سرطان:

عدس یک منبعی فوق العاده از فیتواستروژن ها و آنتی اکسیدان هایی است که می توانند به جلوگیری از برخی انواع سرطان ها کمک کنند.

به ویژه سرطان هایی که با هورمون های بدن در ارتباط هستند، مانند سرطان پستان و سرطان پروستات. آنتی اکسیدان های موجود در عدس می توانند از تاثیرات رادیکال های آزاد که باعث ایجاد استرس اکسیداتیو و بالطبع ایجاد سرطان می شوند، جلوگیری کنند.

۷. کاهش احتمال ابتلا به بیماری های قلبی عروقی:

بیماری قلبی، علت اصلی مرگ ومیر در جهان است. سبک زندگی ناسالم و رژیم غذایی نادرست می توانند خطر ابتلا به بیماری های قلبی را افزایش دهند. مصرف خوراکی های سرشار از فیبر می تواند احتمال ایجاد بیماری قلبی را کاهش دهد و از قلب در برابر تاثیر رادیکال های آزاد محافظت کند.

۸. عدس برای بهبود بارداری:

عدس ، منبع خوبی از فولات است که می تواند سلامتی مادر را در دوران بارداری حفظ کند. وجود فولات برای رشد جنین درون رحم ضروری است. فولات هم چنین در کاهش خطر نقص های لوله ی عصبی جنین نظیر شکاف مهره در نوزادان نقشی مهم ایفا می کند.

۹. عدس برای درمان بیماری سلیاک:

عدس مانند دیگر انواع حبوبات جزء خوراکی های عاری از گلوتن به شمار می رود. گلوتن نوعی پروتئین است که در برخی غذاهای گیاهی به ویژه غلات وجود دارد و می تواند باعث بروز مشکلاتی فراوان برای آن دسته از افرادی شود که دچار ناتوانی در هضم گلوتن یا به اصلاح به بیماری سلیاک مبتلا هستند.

عدس ، نه تنها غذایی خوشمزه است بلکه برای مبتلایان به بیماری سلیاک که نیازمند رژیم غذایی بدون گلوتن هستند نیز گزینه ای عالی محسوب می شود.

۱۰. عدس برای جلوگیری از کم خونی:

بدن انسان برای تولید گلبول های قرمز جدید در خون و حفظ روند طبیعی انتقال اکسیژن ، به آهن نیاز دارد. عدس منبع غنی از آهن (آهن غیر هِم) است که می تواند به حفظ سلامت گلبول های قرمز خون و پیشگیری از کم خونی کمک کند.

۱۱. بازسازی سلول های بدن با عدس :

ترکیب عدس با سایر غذاها، این دانه ی باستانی را به یکی از بهترین منابع پروتئین تبدیل کرده است. میزان پروتئین موجود در عدس نه تنها بسیار بیش تر از دیگر انواع خوراکی های گیاهی نظیر غلات است، بلکه با میزان پروتئین موجود در گوشت برابری می کند. پروتئین از مواد اصلی تشکیل دهنده ی بدن است که در شکل گیری تقریبا همه ی اندام ها نقش دارد و برای ترمیم بخش های آسیب دیده ی بدن نیز بسیار ضروری است.

۱۲. عدس فراهم کننده انرژی بدن:

در هر ۱۰۰ گرم عدس حدود ۱۰۴۰ تا ۱۴۳۰ کیلوژول انرژی وجود دارد، که این مقدار انرژی با دانه های غلات برابر است. انرژی عدس از کربوهیدرات موجود در آن سرچشمه می گیرد. مصرف عدس همراه با وعده صبحانه می تواند روزی پر از انرژی و فعالیت را برای تان به ارمغان بیاورد.

۱۳. عدس برای کمک به کاهش وزن:

عدس منبع خوبی از کربوهیدرات است. به علاوه میزان چربی و هم چنین شاخص گلوکز آن نیز پایین است. با این که عدس سرشار از کربوهیدرات است، ولی خوشبختانه کربوهیدرات موجود در آن به کندی در بدن هضم می شود. این ویژگی، عدس را به خوراکی ایده آل برای آدم هایی تبدیل کرده است که به دنبال کاهش وزن شان هستند.

۱۴. افزایش میزان متابولیسم بدن:

عدس حاوی ترکیبات ویتامین های B نظیر ویتامین B6 است که در سوخت و ساز بدن نقشی مهم ایفا می کنند. ویتامین های B عامل مشترک برخی فرایندهای متابولیسمی در بدن هستند که در فرایند تولید انرژی نقشی مهمی را ایفا می کنند.

مصرف عدس میزان سوخت و ساز بدن را افزایش می دهد و در نتیجه، تا شب انرژی بدنتان را تامین می کند.

۱۵. عدس برای سالم نگهداشتن پوست:

عدس حاوی آنتی اکسیدان است که می تواند از پوست در برابر تاثیرات مخرب رادیکال های آزاد محافظت کند. رادیکال های آزاد می توانند به سلول های بدن به ویژه سلول های پوست آسیب برسانند. رادیکال های آزاد هم چنین باعث پیری و چین وچروک در پوست می شوند. با مصرف آن ، علاوه بر حفظ تناسب اندام می توانید پوستی سالم و جوان داشته باشید.

۱۶. عدس برای تنظیم و کاهش فشار خون:

عدس حاوی پتاسیم است که در حفظ فشار طبیعی خون و کنترل فشار خون بالا نقشی مهم ایفا می کند. بیماری فشار خون بالا می تواند برای انسان مشکلاتی جدی ایجاد کند؛ مشکلاتی مانند سکته ی مغزی که می تواند به فلج شدن یا مرگ منجر شود.

از این رو، با مصرف عدس نه تنها می توانید از طعم خوب آن لذت ببرید بلکه از بروز مشکلات جدی برای سلامتی تان پیشگیری کنید.

۱۷. عدس برای بهبود سلامت مغز:

منیزیوم در حفظ سلامت تمام عملکردهای بدن به ویژه عملکرد رگ های عصبی و سلول های مغزی نقشی مهم بازی می کند. منیزیوم از بدن در برابر مشکلاتی مختلف محافظت می کند که می توانند به عملکرد عصبی آسیب بزنند؛ این ماده هم چنین به بازسازی سلول های مغزی کمک می کند. عدس سرشار از منیزیوم است که علاوه بر داشتن فواید زیاد برای مغز از بروز بیماری های ذهنی نظیر آلزایمر نیز پیشگیری می کند.

۱۸. عدس برای تقویت و بهبود دستگاه ایمنی بدن:

از دیگر خواص عدس این است که سیستم ایمنی بدن را تقویت می کند. عدس سرشار از آنتی اکسیدان، ویتامین، و مواد معدنی است که می توانند عملکرد دستگاه ایمنی بدن تان را تقویت کنند و به سپر دفاعی تان در برابر التهاب ها و بیماری ها استحکام ببخشند.

خطرات سلامتی ناشی از مصرف بیش از حد عدس:

عدس ماده ای بنام الیگوساکارید (قندهایی نظیر پرالترین (۵ -۳ درصد)، استاچیوز، و پنتوزان) دارد، که ممکن است باعث ایجاد ناراحتی های معده و شکمی شود و در صورت مصرف زیاد، موجب افزایش باد شکم می شود.

زمانی که عدس وارد دستگاه گوارشی می شود، به خوبی درون معده هضم نمی شود و پس از انتقال به روده ی بزرگ دچار تخمیر می شود و گاز بیش تری تولید می کند.

خیساندن عدس در آب به مدت یک شب باعث کاهش میزان الیگوساکاریدها می شود. عدس همچنین حاوی مقداری ساپونین است که می تواند در جذب مواد مغذی غذاهای دیگر اختلال ایجاد کند.

بهترین روش پخت و پز عدس:

سالمترین روش این است که از ۳ فنجان آب برای جوشاندن آن استفاده کنید. که اینگونه هضم آسان تری خواهند داشت. عدس های سبز معمولا برای پخته شدن به ۳۰ دقیقه زمان نیاز دارند. در حالی که عدس های قرمز تا ۲۰ دقیقه کافی می باشد.

میرسیم به نسخه های درمانی عدس

شفافیت و پاکیزگی پوست با ماسک عدس:

ماست را با آب لیموترش مخلوط کرده و سپس عدس پخته و له شده را به آن اضافه نمایید و این مخلوط را در مخلوط کن بریزید تا یکدست شود. سپس این مخلوط را برای ۲۰ دقیقه روی پوست بگذارید.

درمان زخم دهان و گلو با آب عدس:

غرره کردن آب عدس برای از بین بردن زخم دهان، گلو و دیفتری مفید است.

تاثیر عدس بر روی معده و نفخ معده:

عدس منبع بسیار غنی ای از فیبر است که هضم غذا را راحت تر می کند و سببکاهش نفخ معده می شود. خوردن عدس با سرکه معده را تقویت و گاز معده را برطرف می کند.

خواص عدس برای بدنسازی:

عدس به علت میزان فیبر بالا بهترین غذا برای افرادی است که بدنسازی کار می کنند . شما می توانید مقداری عذس و سیب زمینی و حتی برنج را با هم بپزید و هر زمان از روز جهت حفظ انرژی بدن و عضلات از آن استفاده نمایید.

خواص عدس برای جمع شدن پوست‎های شل:

برای اینکه پوست شل شما جمع و سفت شود مقداری عدس را با آرد جو مخلوط کنید و سپس با کمی گلاب و آبلیمو مخلوط کرده و اجازه دهید به مدت یک روز بماند سپس با این محلول پوست خود را ماساژ دهید.

خواص عدس برای رفع جوش صورت:

برای از بین بردن جوش صورت خود تنها کافی است آرد عدس را با آب ترب مخلوط کرده روی جوش صورت بگذارید تا صورت شما صاف و عاری از هرگونه جوش گردد. ماسک دیگری برای رفع جوش صورت :۲۵ گرم آرد عدس و۲۵ گرم آرد نخود و ۱۵ گرم نشاسته را با عرق رازیانه مخلوط کنید روی صورت بمالید.

خواص عدس برای تحلیل خنازیر و ورم‎های:

مقداری عدس را در سرکه بپزید به صورت ضماد برای تحلیل خنازیر و ورم‎های آن بکار ببرید.

عدس برای رفع زردی پوست:

برای رفع زردی پوست مقداری عدس و تخم خربزه را با هم پخته و به صورت ضماد روی صورت بگذارید و یا اینکه تخم خربزه و عدس را به صورت جداگانه میل کنید مثلا ابتدا یک پیاله عدس خورده سپس بالای آن کمی تخم خربزه را بشکنید.

عدس برای از بین بردن ترک پاشنه پا:

آرد عدس را با سفیده تخم مرغ مخلوط نمایید و برای از بین بردن ترک پاشنه پا و سرخی پوست به صورت ضماد به محل مورد نظر بمالید.

عدس برای از بین بردن ترک دست و پا:

مقداری عدس را با سرکه بپزید و آن را به صورت ضماد به دست و پایی که در اثر سرما ترک شده اند ، بمالید.

عدس برای درمان ورم پستان:

عدس را با برگ کلم بپزید و به صورت ضماد برای درمان ورم پستان که در اثر انعقاد شیر به وجود آمده است ، بکار ببرید.

درمان خارش چشم با عدس:

عدس را بسوزانید و برای درمان خارش چشم به چشمهای خود بمالید.

عدس برای سفید شدن دندان:

با سوخته دانه‎های عدس دندانهایتان را مسواک کنید تا سفید و درخشنده گردند.

از بین بردن تب با عدس :

خوردن آش عدس با روغن بادام سبب از بین رفتن تب خواهد شد.

عدس برای درمان زخم و خارش:

آرد عدس را با عسل مخلوط کرده برای برطرف شدن زخمهای عمیق روی زخم بگذارید. برای از بین رفتن خارش پوست نیز می توانید از عدس آب پز استفاده نمایند.